Wat weet u over het klimaat? Doe de quiz: link
Wat zou jij er dan aan doen? Marianne Zwagerman: “misschien zijn ijstijden en warme tijden van alle tijden en dan zou je dat geld kunnen stoppen in het bestrijden van de gevolgen”
Klimaatverandering dit zijn de feiten
Het Klimaat? Dat bestaat!
En daarmee is het meteen vastgesteld dat ik geen klimaatontkenner ben. Wel kritisch.
In dit artikel wil ik u helpen wegwijs te worden in de vele, vaak verwarrende, “feiten” rond het klimaat. We komen de begrippen CO2, stikstof, klimaatverandering, IPCC en dergelijke vanzelf tegen. Het wordt geen kort artikel maar ik hoop dat u aan na het lezen ervan een beter inzicht heeft in de samenhang van de verschillende begrippen.
Ik hoop dat ik u daardoor help om alles wat er in media en politiek over deze onderwerpen geroepen wordt, beter te kunnen duiden.
Laten we eerst een kijken van de definitie van klimaat is volgens het woordenboek:
kli·maat (het; o; meervoud: klimaten)
1 gemiddelde toestand van de atmosfeer in een bep. gebied: een tropisch klimaat
2 heersende algemene gesteldheid of toestand: verbetering van het woonklimaat van de omstandigheden waarin iem. woont; belastingklimaat, werkklimaat
In de context van dit artikel gaat het natuurlijk om de eerste betekenis.
Wikipedia beschrijft het iets uitgebreider:
Het klimaat is de gemiddelde weerstoestand (temperatuur, windkracht, bedekkingsgraad en neerslag) over een periode van minimaal 30 jaar. De toestand van de atmosfeer op een bepaald moment is het weer. Het klimaat is onderzoeksobject van de klimatologie.
En dat is wat ik me ook herinner van school: een periode van 30 jaar.
Onderbouwde stellingen
Omdat dit stuk erg lang is geworden, geef ik hier alvast een aantal stellingen, die in het artikel uitgewerkt en onderbouwd zullen worden. Dit kan u helpen met zoeken naar de aspecten waar uw interesse ligt.
• Er is geen klimaatprobleem (er zijn wel een paar uitdagingen)
• Wereldwijde temperatuurschommelingen zijn van alle tijden
• CO2 percentage is historisch laag
• IPCC bedrijft geen wetenschap, maar politiek
• Er is geen consensus bij klimatologen over opwarming van de aarde (of vele andere zaken)
• Klimaatangst wordt al meer dan 50 jaar gebruikt in de machtspolitiek
• Het belangrijkste broeikasgas is waterdamp en dat willen we echt niet kwijt!
• Stikstofbeleid is een (beroerde) politieke keuze – niet wetenschappelijk
• Het stikstofmodel Aerius, in gebruik bij het RIVM, is nutteloos. (“no skills”)
• Nederlands stikstof beleid is ten behoeve van uitrol WEF agenda 2030
Inleiding
Om maar met de deur in huis te vallen eerst iets over het klimaat, en de verandering ervan over duizenden jaren, dus ver voor het moment waarop de mens een dominante rol begon te spelen op de aarde.
In de grafiek hieronder ziet u het temperatuurverloop (linker verticale schaal) en sneeuw accumulatie per jaar (rechter verticale schaal) afgezet tegen de tijd in duizenden jaren (horizontale schaal).
Deze gegevens zijn gebaseerd op ijskernboringen die gedaan zijn in 1993 in Groenland.
Daar hebben ze een gat door de ijslaag geboord tot 3053,44 meter diep, tot in het oergesteente (bedrock).
Op elk moment zal een stukje ijs sporen uit de tijd van zijn vorming bevatten. Denk hierbij aan gassen, stabiele isotopen van ingesloten gassen, deeltjes (van materialen, stoffen), kosmische isotopen, maar ook aspecten als elektrische geleiding en fysieke kenmerken.
Erg specialistisch misschien maar zo kun je een dergelijke grafiek construeren met een behoorlijk grote mate van zekerheid.
Overigens, de korte periode ‘Younger Dryas’, is waarschijnlijk te wijten aan een (meervoudige) meteorietinslag, die in korte tijd veel ijs deed smelten (snelle stijging van zeespiegel, wereldwijd) en de temperatuur verder liet dalen (stof/waterdampwolken verduisterden de zon en dus de warmte-instraling). Over een periode van 1524 jaar (12.993 jaar – 11.496 jaar) daalde de temperatuur sterk, gevolgd door een snelle stijging van meer dan 10 °C in nog geen 260 jaar. Maar dat verdient een eigen artikel.
Graag plaats ik nog in een goed perspectief: er wordt nu drukte gemaakt over een stijging van 0,6 °C in de laatste 100 jaar. (….)
Het IPCC
Het IPCC, Intergovernmental Panel for Climate Change (intergoevernmentaal panel voor klimaat verandering), zegt het onderstaande over zichzelf:
“Het IPCC verzorgt regelmatige beoordelingen van de wetenschappelijke basis van klimaatverandering, haar gevolgen en toekomstige risico’s en mogelijkheden voor aanpassing en compensatie. Het IPCC is opgericht in 1988 door de WMO, de afkorting staat voor World Meteorological Organisation (wereld meteorologische organisatie) en het United Nations Environmental Program (Milieu programma van de Verenigde Naties), met als doel om overheden op alle niveaus te voorzien van informatie die kunnen worden gebruikt voor de ontwikkeling van klimaat- wetgeving. De IPCC rapporten vormen ook een wezenlijke basis voor internationale klimaatveranderings- onderhandelingen. De IPCC is een organisatie van regeringen die lid zijn van de VN of WMO en heeft momenteel 195 leden. Voor de rapportage van het IPCC wordt gebruik gemaakt van duizenden vrijwillige experts, die de duizenden, jaarlijks gepubliceerde rapporten beoordelen en samenvatten, op gebied van oorzaken van klimaatverandering, gevolgen en toekomstige risico’s en hoe aanpassing of compensatie die risico’s kunnen verkleinen.
Een open en transparante recensie door experts en regringen wereldwijd is essentieel deel van het IPCC proces, om een objectieve en complete beoordeling te waarborgen en een variatie aan inzichten en expertise een platform te geven.”
De mooie-woorden-stroom gaat nog even zo door; ik zal u dat besparen.
Wat de IPCC niet op haar site vermeldt, is dat Maurice Strong (een -inmiddels overleden-
industriële geldmagnaat en oliezakenman) bijdroeg aan de oprichting van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) in 1988 door de World Meteorological Organization (WMO) en UNEP samen te voegen. Een slimme zet was om de WMO en zijn officiële bureaucraten bij de Verenigde Naties te brengen. De meteorologen konden de politici gemakkelijk meenemen en begeleiden waar ze maar wilden.
Eerst nog een stukje geschiedenis:
In 1972 publiceerde de Club van Rome het veelgeprezen rapport “The Limits of Growth”, dat direct racistische ideeën onthult die zijn gebaseerd op Malthus’ filosofie dat de bevolking de neiging heeft om sneller te groeien dan de middelen van voorziening. De arbeidersklasse, de armen, zijn daarom veroordeeld tot een leven dat op de rand van de hongerdood dreigt te sterven als ze geen ernstige seksuele onthouding beoefenen.
En zo herhaalt de geschiedenis van klimaatalarmisme als geworteld in de Club van Rome, Maurice Strong en de Rockefeller-dynastie. Toen David Rockefeller in 1973 de Trilaterale Commissie oprichtte, was het verklaarde doel “een Nieuwe Internationale Economische Orde te bevorderen”.
Tegenwoordig zijn er verschillende synoniemen voor het NIEO: circulaire economie, slimme groei, duurzame ontwikkeling, Green New Deal en Great Reset. Deze verwijzen allemaal naar de historische technocratie, een economisch systeem op basis van hulpbronnen versus het op prijzen gebaseerde systeem van de theorie van de vrije markteconomie.
Rockefellers theorieën werden verder uitgedragen door o.a. het boek, uitgegeven onder toezicht van de Rockefeller Brother Foundation in 1977, “The Unfinished Agenda”, een boek dat sindsdien is gepromoot door de Club van Rome.
In hetzelfde jaar dat dit boek werd gepubliceerd, werd het concept van de circulaire economie bedacht door de Walter Stahel van de Club van Rome. De Club van Rome is een vrijmetselaarsloge, opgericht in 1968 op het landgoed van David Rockefeller in Bellagio, Italië. Het Member Squadron is een traditionele verzameling grandioze hervormers met staatshoofden, VN-bureaucraten, vooraanstaande politici en regeringsfunctionarissen, diplomaten, wetenschappers, economen en leiders van grote bedrijven. Een collectie van over de hele wereld met een sterke kant van de rijke westerse “elite”. Deze politieke loge brengt ook multimiljardairs samen in de families Rockefeller, Rothschild en Soros samen met politieke kameleons zoals Anders Wijkman en de al genoemde Maurice Strong.
Een paar conclusies uit bovenstaand:
• Klimaatverandering wordt al ruim 50 jaar gebruikt om macht te vergaren
• Het WEF met haar DOD’s is een ‘opvolger’ van de Club van Rome
Consensus
We pakken maar weer even het woordenboek erbij:
con·sen·sus (de; m) 1 overeenstemming van mening; = eensgezindheid
Het IPCC beweert steevast dat er consensus is over haar bevindingen en aanbevelingen.
Maar is dat zo?
Het blijkt dat de geraadpleegde rapporten in grote meerderheid díe rapporten zijn, die het vooraf bepaalde verhaal bevestigen. Namelijk dat de mens schuldig is aan opwarming van de aarde, door gebruik van fossiele brandstoffen en de daarmee gepaard gaande emissies van o.a. CO2.
En de bekende Amerikaanse ex vice-president en filmmaker Al Gore zei in 1992:
“Only an insignificant fraction of scientists deny the global warming crisis. The time for debate is over. The science is settled.” (vertaald: Slechts een handvol wetenschappers ontkent de wereldopwarmings-crisis. De tijd voor debat is voorbij. De wetenschap staat vast).
Opmerking: In 1992 was slechts 17% van de wetenschappers van mening dat dit zo was, dus het was een nogal boude bewering van Al Gore, destijds. Zo zie je maar weer: bluf werkt vaak goed.
Hoe klimaatwetenschappers werkelijk denken over issues van opwarming is (tussen 1996 en 2013)
al vier maal onderzocht in Duitsland door D.Bray en H.von Storch van het Institute for Coastal Research.
De samenvatting van deze studies is hier vinden: link
De conclusie is, dat er is helemaal geen consensus onder klimaatwetenschappers over de grote issues van opwarming. Dat verschillende mensen er verschillend over denken, valt hier te lezen: link
Deze laatste conclusie wordt ondersteund door een artikel van redacteur Andrew van de kritische site Popular Technology. Andrew doet al een jaar goed werk door te turven hoeveel klimaatkritische publicaties er verschenen zijn. En hij doet dat zorgvuldig: alleen zogenaamde peer reviewed publicaties in wetenschappelijke tijdschriften neemt hij op in zijn tellingen. En wat blijkt? De teller staat momenteel al over de 750 publicaties. Aanvullingen, commentaren, correcties, errata, antwoorden en toegevoegde papers zijn in dit aantal niet meegerekend.
In de VS is een petitie aan de regering aangeboden, die ondertekend is door meer dan 31.000 wetenschappers. Zij vragen de regering om terughoudendheid te betrachten met het omarmen van de broeikastheorie en af te zien van het ratificeren van het Verdrag van Kyoto.
Indrukwekkend is het “U. S. Senate Minority Report: More Than 700 International Scientists Dissent Over Man-Made Global Warming Claims Scientists Continue to Debunk ‘Consensus’ in 2008 & 2009”. In dit rapport geven ruim 700 wetenschappers, waaronder gerenommeerde klimatologen, hun onverbloemde kritiek op het laatste rapport van het IPCC. Hier zijn wat uitspraken van bekende ondertekenaars (ook vanuit het IPCC zelf)”:
“I am a skeptic…Global warming has become a new religion.” – Nobel Prize Winner for Physics, Ivar Giaever.
“Warming fears are the “worst scientific scandal in the history…When people come to know what the truth is, they will feel deceived by science and scientists.” – UN IPCC Japanese Scientist Dr. Kiminori Itoh, an award-winning PhD environmental physical chemist.
“Anyone who claims that the debate is over and the conclusions are firm has a fundamentally unscientific approach to one of the most momentous issues of our time.” – Solar physicist Dr. Pal Brekke, senior advisor to the Norwegian Space Centre in Oslo. Brekke has published more than 40 peer-reviewed scientific articles on the sun and solar interaction with the Earth.
“It is a blatant lie put forth in the media that makes it seem there is only a fringe of scientists who don’t buy into anthropogenic global warming.” – U.S Government Atmospheric Scientist Stanley B. Goldenberg of the Hurricane Research Division of NOAA.
“Gore prompted me to start delving into the science again and I quickly found myself solidly in the skeptic camp…Climate models can at best be useful for explaining climate changes after the fact.” Meteorologist Hajo Smit of Holland, who reversed his belief in man-made warming to become a skeptic, is a former member of the Dutch UN IPCC committee.
Wat zit er in de atmosfeer?
De atmosfeer waarin we leven bestaat ut 78% stikstof, 21% zuurstof en 1% restgassen. Die restgassen zijn o.a. CO2, CH4 en nog een aantal andere gassen in zeer kleine hoeveelheden.
Daarnaast is waterdamp natuurlijk ook voelbaar aanwezig.
Zie onderstaande tabel.
in volumemengverhoudingen, met andere woorden de fractie van de lucht ingenomen door het gas:
• 1 ppm= één deeltje per miljoen deeltjes ( 10^-6)
• 1 ppb = één deeltje per miljard deeltjes (10^-9)
• 1 ppt= één deeltje per 1000 miljard deeltjes (10^-12)
Wat doen die verschillende gassen in de atmosfeer?
N2 – Stikstof
Stikstof is een inert gas (reageert nergens mee) en vervult geen directe rol.
In de zogenaamde ‘stikstofproblematiek’ worden stikstofverbindingen bedoeld, waarover later meer.
O2 – Zuurstof
Zuurstof is een zeer belangrijke verbinding die (bijna) alle levensprocessen mogelijk maakt. Bij een percentage onder 18% is het niet veilig meer voor mensen om in te verblijven.
Zuurstof is essentieel voor alle verbrandingsprocessen.
CO2 – Koolstofdioxide
Dit molecuul vormt de basis van alle plantengroei: de plant absorbeert CO2, gebruikt de koolstof om zijn houtachtige skelet te vormen en scheidt de zuurstof uit als restproduct (vereenvoudigde cyclus).
In veel kascomplexen wordt de CO2 kunstmatig verhoogd om plantgroei te bevorderen – deze techniek is al tientallen jaren gemeengoed in het Westland. CO2 kan beschouwd worden als natuurlijke meststof.
CH4 – methaan
Methaan is een zeer licht gasmolecuul en het hoofdbestanddeel van aardgas, maar wordt ook uitgestoten o.a. door herkauwend vee. Ze kunnen meer energie uit ruwvoer halen door een deel van de cellulose te verteren met behulp van methaan – genererende micro-organismen in hun maag.
Termieten gebruiken dezelfde truc om hout te verteren. Micro-organismen in de bodem, met name rijstvelden, stoten ook grote hoeveelheden methaan uit. Daarnaast ontstaat methaan op vuilstortplaatsen en komt het sporadisch vrij bij olie- en gaswinning.
N20 – lachgas (distikstofmonoxide)
Dit gas wordt medisch gebruikt voor verdoving, maar ook als raketbrandstof of om het vermogen van verbrandingsmotoren te verhogen.
De andere gassen uit de tabel komen in dermate geringe hoeveelheden voor dat ze voor dit verslag buiten beschouwing worden gelaten.
Broeikasgassen
Welke van de bovenstaande gassen zijn dan broeikasgassen?
Wat zijn broeikasgassen dan eigenlijk?
Hoe zit het met de broeikastheorie?
Laten we eerst eens kijken naar de laatste vraag: broeikastheorie. De term “broeikaseffect” is eigenlijk slecht gekozen. Een echte kas belemmert weliswaar – net als broeikasgassen dat doen- de uitstraling van een deel van de langgolvige warmtestraling, maar verhindert ook convectie van warme lucht, terwijl in de atmosfeer convectie een zeer belangrijk proces is.
Het broeikaseffect is nodig om de aarde leefbaar te houden.
Om te begrijpen wat het betekent als het broeikaseffect in de atmosfeer ontbreekt hoef je maar naar
de maan te kijken. De gemiddelde temperatuur gedurende een “maandag” is 107 °C , de temperatuur in de “maannacht” daalt tot -153 °C. De temperatuur op aarde met atmosfeer en wolken, maar zonder broeikaseffect, wordt geschat op -18 °C (255 K) Het broeikaseffect verhoogt de temperatuur van de aarde met ongeveer 32 °C.
De zon, die veel warmer is dan de aarde, zendt kortgolvige straling uit, terwijl de aarde langgolvige straling uitzendt.
Hoe koeler de aarde of de atmosfeer, des te lager de energie-intensiteit, en des te groter de golflengte van de uitgezonden straling.
Broeikasgassen zijn in het algemeen doorlaatbaar voor inkomende zonnestraling (ze laten de meeste zonnestraling door) en (deels) niet – doorlaatbaar voor aardse warmtestraling (ze absorberen en emitteren de warmtestraling). Maar zuurstof en ozon absorberen inkomende ultraviolette (UV) straling (<0.3μm), en water, ozon, zuurstof en, in mindere mate kooldioxide, absorberen ook een kleine hoeveelheid inkomende kortgolvige straling < 3 micron (micrometer). Het is vooral de UV-absorptie door ozon die de opwarming in de stratosfeer boven de tropopauze veroorzaakt.
Broeikasgassen vormen niet echt een hindernis voor de door de aarde uitgezonden warmtestraling, maar vertragen de energieoverdracht van de aarde naar de ruimte. Hoewel deze energieoverdracht kan worden vertraagd op weg naar de ruimte, is er uiteindelijk geen houden aan en zal de warmtestraling de ruimte in verdwijnen.
Wat denkt u dat het belangrijkste broeikasgas is?
CO2? Niet dus.
Het belangrijkste broeikasgas is H2O, in de vorm van waterdamp en wolken.
Kooldioxide vormt, zoals gezegd, 0,038% van de atmosfeer (als onderdeel van die ‘andere gassen’ in de eerder genoemde 1%), terwijl water in zijn verschillende vormen varieert van 0% tot 4% van de atmosfeer. Kort gezegd: het grootste deel van het broeikaseffect wordt veroorzaakt door H2O als gevolg van de overvloedige aanwezigheid ervan in de atmosfeer. Water is goed voor ongeveer 90% van het broeikaseffect : ongeveer 70% is te wijten aan waterdamp en ongeveer 20% aan wolken (meestal waterdruppels).
Sommige schattingen over de werkzaamheid van water als broeikasgas reiken zelfs zo hoog als 95% van het totale troposferisch broeikaseffect ( e.g., Freidenreich and Ramaswamy, “Solar Radiation Absorption by Carbon Dioxide, Overlap with Water, and a Parameterization for General Circulation Models,” Journal of Geophysical Research 98 (1993):7255-7264).
Doen CO2, N2O en CH 4 er dan niet toe?
Nou jawel, maar in zeer beperkte mate. Als een voorbeeld van het relatieve belang van water moet worden opgemerkt dat veranderingen in de relatieve vochtigheid op de orde van grootte van 1,3 – 4% gelijk staat aan het effect van de verdubbeling van CO2.
Gezien de huidige samenstelling van de atmosfeer is de bijdrage aan de totale verwarming in de troposfeer (het onderste deel van de atmosfeer, 0-10 km, waarin zich de belangrijkste weersprocessen afspelen) ongeveer 5% door kooldioxide en ongeveer 95% door waterdamp. In de stratosfeer (10-50 km) echter is de bijdrage ongeveer 80% door kooldioxide en ongeveer 20% door waterdamp, maar in dit deel van de atmosfeer levert het slechts een relatief kleine bijdrage aan het totale broeikaseffect.
Het netto broeikaseffect voor de totale atmosfeer wordt derhalve voor ongeveer 90% bepaald door H2O (in de vorm van waterdamp en wolkendruppels) en 10% CO2 en andere broeikasgassporen. Overigens variëren de cijfers sterk, afhankelijk van o.a. de breedteligging. De verhouding 90% : 10% betreft het wereldwijde jaarlijkse netto broeikaseffect van de totale atmosfeer
Hebben we dan geen klimaatcrisis? Het korte antwoord is: nee.
In feite is er geen klimaatcrisis en die zal er ook niet komen, met of zonder nieuwe regels voor CO2 of methaanemissies. Dieren zoals runderen en schapen stoten methaan uit als ze herkauwen.
Net als waterdamp (H2O), kooldioxide (CO2) en lachgas (N2O) is methaan een van nature voorkomend broeikasgas.
Broeikasgassen, waarvan wolken veruit de belangrijkste zijn, bepalen hoe warmte (die door zonlicht aan de aarde wordt toegevoegd) als thermische infraroodstraling wordt teruggestuurd naar de ruimte. Broeikasgassen belemmeren dus de warmtestroom van het aardoppervlak naar de ruimte.
De alarmerende geluiden wat betreft het klimaat zijn gebaseerd op modellen.
Het klimaat is zeer complex, wordt nog lang niet volledig begrepen en is ook regionaal verschillend. De gebruikte modellen zijn dan ook altijd een vereenvoudiging van de werkelijke processen, waarbij kleine, maar belangrijke nuances makkelijk tot verkeerde of onrealistische resultaten kan leiden.
Het zou prettig zijn, als het IPCC, met haar claims over transparantie, wat duidelijker zou zijn over de onzekerheden in de gebruikte modellen en de gevolgen die dat heeft voor haar conclusies.
Even afgezien van de niet-bestaande consensus op dit gebied.
Als u een beetje de smaak van de complexiteit wilt proeven, kijk dan vooral eens op deze site: de-opwarming-tot-2100-een-realistische-benadering/
De opwarming van de aarde is een meetbaar feit.
Temperatuurschommelingen en klimaatverandering zijn zo oud als de aarde zelf.
Als we nu dus een temperatuurstijging observeren en daar bepaalde effecten van verwachten
(bijvoorbeeld de -nog altijd onbewezen- zeespiegelstijging), dan moeten we onze energie steken in een aanpassing van onze leefomgeving (hogere dijken).
Hoe zit het dan met stikstof?
Zoals gezegd, het ‘stikstofdossier’ gaat niet over het vrije gas N2, dat 78% van onze atmosfeer uitmaakt, maar over stikstofverbindingen, m.n. stikstofoxiden (NO, NO2 en NO3) en ammoniak (NH3).
Stikstofoxiden (NO, NO2, NO3) komen vrij bij verbranding van koolwaterstoffen (diesel, benzine, gas).
Ammoniak (NH3) ontstaat voornamelijk doordat enzymen in mest het ureum in urine afbreken.
In de onderstaande grafiek van het RIVM (juni 22) is te zien dat het verkeer debet is aan een dubbele stikstofuitstoot in vergelijking met de agrarische sector. Maar in de overheidsplannen wordt uitsluitende de agrarische sector aangesproken om vermindering tot stand te brengen.
Er wordt een verschil verondersteld tussen droge en natte depositie (neerslag):
Droge depositie
De droge depositie van NOx en Ammoniak bestaat eruit dat de stoffen neerslaan op een blad van een plant of boom en via de huidmondjes opgenomen worden door de plant. Niet iedere plant is daar even goed in. Er zijn onderzoeken gedaan naar de NOx en Ammoniak opname van planten en bomen. Er is echter nergens een vergelijking die aantoont dat Ammoniak schadelijker is dan NOx voor een plant of boom als het via de huidmondjes wordt opgenomen. Wel staat vast dat overdaad schaadt maar dat maakt nog niet dat de een schadelijker is dan de ander.
Natte depositie Ammoniak
De natte depositie verloopt op een andere manier dan de droge depositie. Ammoniak wordt in de lucht of bodem of in het water voor een deel omgevormd tot ammonium. Deze reactie vindt in een Ph neutrale of zure omstandigheden plaats. De in de lucht aanwezige zwavelverbindingen vormen zwavelzuur wat zorgt voor zure omstandigheden die de vorming van ammonium bevorderen. Daarnaast is er ook nog een andere reactie met ammoniak mogelijk namelijk de vorming van nitriet. Hierbij wordt ammoniak of ammonium geoxideerd. Deze chemische stappen vinden plaats door bacteriën in de bodem of het water die deze reactie vergemakkelijken. Ammoniak reageert uiteindelijk tot nitraat. Hoe snel de reacties verlopen en in welke mate de omzetting plaatsvindt is afhankelijk van de aanwezigheid van zuurstof (wat nodig is voor de oxidatie) en de zuurgraad en de aanwezigheid van bacteriën.
Natte depositie NOx
Zoals aangegeven wordt NO in de lucht omgevormd tot NO₂. NO₂ reageert met water vervolgens tot salpeterzuur (HNO3).
NOx reageert uiteindelijk ook tot nitraat. Het resultaat van de reacties van zowel ammoniak als stikstofoxiden is uiteindelijk dezelfde stof nitraat. Nu zijn niet alle planten even gevoelig voor het gevormde nitraat. (Maar ook de andere in de tussenstappen gevormde stoffen zoals nitriet kunnen schadelijk zijn). De schadelijkheid van nitraat en de stoffen gevormd in de tussenstappen is dus afhankelijk van allereerst de hoeveelheid en daarnaast van de gevoeligheid van de plant.
Nu bestaat er ook nog denitrificatie. Daarbij wordt het gevormd nitraat omgezet in stikstof gas.
Het uiteindelijke resultaat stikstofgas N₂ is een inert gas en niet schadelijk voor de natuur. Ook deze denitrificatie vindt plaats door bacteriën in de bodem of in het water.
Samengevat
De slotsom is dat er eigenlijk geen goed antwoord bestaat op de vraag wat schadelijker is voor de natuur: Ammoniak of NOx. Omdat ammoniak meer N atomen per kilogram heeft dan NOx verbindingen (waterstof is namelijk veel lichter dan zuurstof) vormt er zich uiteindelijk meer nitraat en is 1 Kg ammoniak als gevolg daarvan schadelijker dan 1 kg NOx.
Aerius model
Aerius is het rekenmodel voor de leefomgeving, gemaakt (in opdracht) van het RIVM.
We kunnen kort zijn over de kwaliteit van dit rekenmodel: het is onbruikbaar.
In maart 2022 stelde het RIVM, naar aanleiding van een WOB-verzoek van Jan Cees Vogelaar, de validatiestudies van het OPS-model beschikbaar. In totaal waren dat er vier. Hanekamp -ook voormalig lid van de commissie Hordijk- en Briggs hebben die validatiestudies de afgelopen maanden onderzocht. Hun hoofdconclusie is dat AERIUS/OPS ‘onmiddellijk uit de lucht moet worden gehaald’.
AERIUS/OPS is onbruikbaar voor de doeleinden die overheden toekennen aan dit model.
Hiervoor zijn twee redenen:
De eerste reden is dat de gedane validatiestudies melden dat AERIUS/OPS ondermaats presteert). Hanekamp noemt dit in zijn blog ‘opzienbarend’, gezien het feit dat AERIUS/OPS, ondanks deze vroegtijdige negatieve kwalificatie, toch in gebruik is genomen en nog steeds in gebruik is.
De tweede reden is dat AERIUS/OPS minder goed presteert dan een simpeler model dat alleen gemiddelde atmosfeer concentraties berekent; het simpelere model ‘presteert’ beter dan AERIUS/OPS.
Ook kwamen de onderzoekers erachter dat de toetsingscriteria om AERIUS/OPS te verifiëren ondermaats zijn. Hanekamp noemt deze criteria ‘te makkelijk’, waarmee AERIUS/OPS veel te snel als ‘acceptabel’ is bestempeld’.
Daarnaast heeft men een test gedaan met het Aerius model waarbij alle emissies in Nederland op nul gezet zijn (Nederland leeg van industrie, verkeer, bewoners, boeren) en dan nog zijn er Natura2000 gebieden die niet aan de KDW’s (zie hierover onderstaand) voldoen.
Helaas is, om onbegrijpelijke redenen, gebruik van Aerius (nog) in de wet verankerd en is zodoende een verplicht instrumentarium voor iedereen die iets met economische activiteit wil doen.
Daarnaast legt Nederland een buitenproportionele nadruk op stikstof, voor natuurbeheer, wat in de ons omringende landen niet gebeurt; daar vormt stikstof een veel kleiner ingrediënt voor bepaling van natuurbeheer.
Zonder Aerius valt het hele stikstofbeleid in duigen en dus houden de minister en RIVM krampachtig aan Aerius vast. Het dient per slot van zake natuurlijk voornamelijk de DODs duurzame ontwikkelings doelen.
Kritische Depositie Waarden (KDW’s)
Laten we beginnen met een definitie van de KDW:
“de kritische depositie is een kwantitatieve schatting van de blootstelling aan één of meer verontreinigende stoffen, waar beneden geen significante schadelijke effecten optreden aan gespecificeerde gevoelige elementen in het milieu, volgens de huidige stand van kennis”
Wat hier natuurlijk opvalt is gebruik van het woord ‘schatting’.
Dit op zichzelf geeft al aan dat de waarde een beperkt gebruiksnut heeft.
Het is daarnaast volslagen onduidelijk hoe de waarden zijn vastgesteld en waarom ze zo drastisch verschillen met die van onze omringende landen, België en Duitsland. De waarden daar zijn honderden procenten hoger. Nederland is het enige land in de EU dat deze waarden gebruikt als uitgangspunt voor vastgelegde stikstofdoelen.
Natura2000 gebieden
Het Natura 2000-netwerk bestaat uit gebieden die zijn aangewezen onder de Vogelrichtlijn en onder de Habitatrichtlijn. Beide Europese richtlijnen zijn belangrijke instrumenten om de Europese biodiversiteit te waarborgen. Alle gebieden zijn geselecteerd op grond van het voorkomen van soorten en habitattypen die vanuit Europees oogpunt bescherming nodig hebben.
De EU zegt niets over stikstofwaarden. Het hanteren van KDW’s als ‘instrument’ is een Nederlandse pseudowetenschappelijke (maar vooral) politieke keuze.
De politieke argumentatie luidt dat gebieden verzuren en dat de flora, en bijgevolg ook de fauna, verandert.
Laten we eens kijken naar een voorbeeld in Nederland: de Veluwe, met de vraag:
hoe erg is overschrijding van de KDW nu eigenlijk?
Momenteel wordt in ongeveer driekwart van de Nederlandse Natura2000-gebieden de KDW overschreden. En niet zo’n beetje ook: overschrijdingen van meer dan 100 procent (10 of 15 kilo) zijn niet zeldzaam, en dat duurt al decennia. Als argeloze burger zou je je af kunnen vragen, hoe het dan mogelijk is dat we überhaupt nog natuur hebben in Nederland. Zie echter onderstaand beeld van de Veluwe, ons grootste Natura2000-gebied op land, dat geldt als zwaar stikstof – overbelast.
We zien dan dat er inderdaad in bepaalde (deel)gebieden een afname van soorten is, terwijl er ook heel duidelijk een toename in andere grote delen van dit gebied te constateren is.
Daarnaast is het krampachtige behoud van ‘heide’ of ‘bos’ ook een politieke keuze – wat willen we als ‘natuur’?
In Nederland is er namelijk uitsluitend cúltuurgrond – de oorspronkelijke vegetatie (loofbossen) is al tijdens de gouden eeuw grotendeels gekapt en met de industrialisatie en bevolkingstoename is elke vierkante meter op een of ander manier in cultuur gebracht. Een groot deel van de huidige Drentse bossen is destijds geplant voor de productie van mijnhout voor de Limburgse kolenmijnen. Een saillant detail in dit verhaal: tegen de tijd dat de bomen groot genoeg waren, waren de mijnen in Limburg gesloten (1974).
Minister van der Wal naar Brussel (mei ’22)
In mei zijn 4 Nederlandse ministers (van der Wal, Jetten, de Jonge, Harbers) afgereisd naar Brussel om, volgens hun eigen woorden, de eisen van Brussel af te zwakken. (Hierbij aan te merken dat van der Wal in de 2e kamer heeft beweerd dat de minister van Landbouw Staghouwer erbij was, maar dat blijkt uit de notulen gewoonweg niet waar!!)
Echter, het Nederlands beleid wordt niet ingegeven door Brussel.
In de notulen (opgevraagd door journaliste Geesje Rotgers) van het treffen tussen de 4 ministers en het lid van de EU commissie valt het volgende te lezen:
“De uitstoot van stikstof wordt verminderd, d.w.z. dat de maatregelen en de investeringen resultaat opleveren in de praktijk. Hij (de EU commissaris) herinnerde aan de noodzaak van een juridisch verantwoorde aanpak, gezien de waarschijnlijkheid van geschillen voor de nationale rechtbanken, zoals in het verleden is gebeurd. Hij onderstreepte ook de mogelijkheid om gebruik te maken van het flexibiliteitsmechanisme in de Habitatrichtlijn en vergunningen te verlenen op voorwaarde dat aan de wettelijke voorwaarden wordt voldaan, met inbegrip van de maatregelen.”
Kortom:
• Er moet fatsoenlijke wetgeving komen
• Het moet meetbaar zijn (Aerius functioneert niet – zie hierboven)
• Er moet een langetermijnstrategie komen
• Gebruik van flexibliteitsmechanisme: kleinere gebieden = minder streng
• Doe een kosten/baten analyse (€35 miljard!!)
De opmerking van minister van der Wal, dat zij en haar metgezellen met een kluitje in het riet zijn gestuurd door de EU commissaris is dan ook zeer onterecht. ‘Brussel’ biedt allerlei mogelijkheden voor technische ondersteuning voor het maken en implementeren van beleid voor naleving van de Habitatrichtlijn.
Dat volgens de regering het noodzaak voor het stikstofbeleid door Brussel wordt ingegeven is ronduit onzin: het is een Nederlandse politieke keuze.
Het lijkt er dan ook sterk op dat de regering niet bezig is met natuurbeleid of -behoud, maar puur met de uitrol van Agenda 2030 van het WEF.
Op slinkse wijze wordt zo het stikstofbeleid als de enige oplossing aangedragen voor problemen rond natuur, huizenbouw, infrastructuur, economische groei enzovoorts.
Er wordt zo een vals onderscheid gecreëerd tussen de boeren en de rest van de samenleving, waarbij de boeren er de schuld van zijn dat er van alles niet “kan”.
En al dat slechte nieuws dan dat van over de hele wereld tot ons komt?
Ik zal u een paar feiten opnoemen, die u makkelijk ook zelf zou kunnen vinden.
• De aangroei van ijs op de zuidpool (en ook op de noordpool)
• Het ‘Great Barrier Reef’ voor de kust van Australië ligt er prima bij en wordt absoluut niet met afsterven bedreigt.
• De ijsberenpopulatie is in decennia niet zo groot geweest als in recente jaren.
• Satellietbeelden laten een netto vergroening zien van de aarde.
Gaat alles dan geweldig?
Helaas niet. Waar onze leiders zich op zouden kunnen (moeten?) concentreren zijn aspecten als:
• Milieuvervuiling (onze uitstoot van vervuilende stoffen op land, in de lucht en in zee is immens en veelal eenvoudig te voorkomen)
• Voorbereiden op leven in een veranderend klimaat (in plaats van miljarden uit te geven aan de gedachte dat we het kunnen beïnvloeden)
• Overbevissing
• Houtkap; niet meer kappen dan dat er nieuw hout groeit (ontbossing, met name van oude bossen)
• Corruptie rond subsidies
• marktverstorende subsidies (o.a. wind- en zonneparken)
• Miljardenverspilling van belastinggeld aan “groene” energieprojecten
• Zonneparken op het weinige groenland (agrarisch, ‘natuur’) dat we hebben in Nederland – leg dan eerst alle (industriële) daken vol
Daarnaast zijn er natuurlijk nog ‘kleine’ onbegrijpelijke dingen. Ik leg een paar vragen voor:
• Waarom zijn terrasverwarmers toegestaan?
• Moeten we echt blauwe bessen uit Chili overvliegen als ze in Nederland niet meer te kweken zijn?
• Hoe kan er subsidie zitten op biomassa, waarvoor nieuw bos wordt gekapt in Canada, dat dan in bulk, versnipperd (of in pellets) verscheept wordt naar Nederland?
• Hoe kan het dat we -nog steeds!!- oneindig veel verpakkingsplastics gebruiken?
Voldoende stof tot nadenken, dunkt me.
Roelant
Lijst van begrippen en afkortingen
Aerius Rekenmodel van de overheid om schadelijkheid van stikstofneerslag te bepalen
CH4 gasvormig molecuul, bestaand uit één koolstofatoom en vier waterstofatomen; ook bekend als methaan
CO2 gasvormig molecuul bestaand uit één koolstofatoom en twee zuurstofatomen (O); ook bekend al koolstofdioxide
DOD Duurzame ontwikkelingsdoelen van het WEF
H2O stabiele molecuul dat bestaat uit 2 waterstofatomen (H) en één zuurstofatoom (O). kli·maat (het; o; meervoud: klimaten) 1gemiddelde toestand van de atmosfeer in een bep. gebied: een tropisch klimaat2heersende algemene gesteldheid of toestand: verbetering van het woonklimaat van de omstandigheden waarin iem. woont; belastingklimaat, werkklimaat
Beter bekend als water en komt voor in vaste vorm (ijs), vloeibare vorm en gasvorming
(waterdamp)
IPCC International Panel for Climate Change – Internationaal panel voor klimaat verandering
KDW Kritische Depositie Waarde – getal dat door o.a. RIVM wordt gebruikt als maatstaf van toegestane stikstof neerslag
N2 Stikstof. Stabiele gasvormig molecuul van 2 stikstof (N) atomen; 78% van onze atmosfeer bestaat uit N2
N2000 Natura2000 gebieden – bij de EU aangemelde natuurgebieden, waarvan de kwaliteit beschermd moet worden
NO Stikstof(mon)oxide
NO2 Stikstofdioxide
NO3 Stikstoftrioxide
N20 distikstofmonoxide – dit molecuul bestaat uit 2 atomen stikstof met één atoom zuurstof; ook bekend als lachgas
O2 Zuurstof. Stabiele gasvormig molecuul van 2 zuurstofatomen (O); 21% van onze atmosfeer bestaat uit zuurstof en is essentiëel voor alle biologische processen op aarde
RIVM Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu
VN Verenigde Naties
VS Verenigde Staten van Amerika
WEF Wereld Economisch Forum (Basel, Zwitserland)
WMO Wereld Meteorologische Organisatie
WOB Wet Openbaar Bestuur (tegenwoordig WOO)
WOO Wet Open Overheid (voorheen: WOB)
Bronnen
https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/klimaat#.Y4crd32ZOM8
https://klimaatgek.nl
https://nl.wikipedia.org
https://www.climategate.nl
https://climatechange.umaine.edu/gisp2/
https://www.ipcc.ch/about/
https://nl.technocracy.news/club-van-rome-de-oorsprong-van-klimaat–en-bevolkingalarmisme/
https://www.aeronomie.be/nl/encyclopedie/troposfeer-voornaamste-gassen-samenstelling-en-hoeveelheid
https://www.csmonitor.com/Environment/2008/0110/p14s01-sten.html
https://www.stikstofdatabase.nl
https://www.aerius.nl/nl
https://www.wyniasweek.nl
https://www.ewmagazine.nl
https://www.natura2000.nl
https://youtu.be/qJv1IPNZQao
https://blackbx.tv aflevering blackbx today 21dec2022
https://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/faq_en.htm
http://nvv.nl/administration_uploaded/40/89/8/170120_Rapport-Ammoniak_in_Nederland_20-01.pdf
boek “onzichtbare neprampen en verzonnen onheil” door Patrick Moore (ex Greenpeace),
ISBN 9789492665621, 2e druk juli2022
https://clintel.org/open-brief-clintel-aan-wereldleiders-op-cop27-in-sharm-el-sheikh-egypte/