Wat kan mij dat schelen?
Of wat er gebeurt in de wereld.
april 2023, van onze correspondent Roelant
Inleiding
In dit artikel probeer ik de punten te verbinden, die samen het wereldtoneel vormen.
Denk aan het faillissement van banken, de proxy-oorlog in Oekraïne, de toenadering tussen Iran en Saudi-Arabië en nog vele andere zaken. Zaken, ver weg van hier, waar we hoogstwaarschijnlijk uiteindelijk heel veel van gaan merken en niet ten goede.
Een aantal van deze zaken komen prominent voorbij in de reguliere media, soms betrouwbaar, maar vaak ook niet. Naar andere gebeurtenissen of aspecten van gebeurtenissen moet je op zoek in alternatieve media of andere bronnen.
Omdat het nogal een complex verhaal is, begin ik met een conclusie.
Hopelijk nodigt die u uit om de onderbouwing, die volgt in secties, ook te lezen.
Of u vindt de conclusie zo ongeloofwaardig of te fantasievol dat u meteen klaar bent.
Dat mag ook, als zou het jammer zijn om, in dat geval, vanuit dat ‘ongeloof’ niet te proberen te achterhalen waarom die beweringen er staan.
Kortom, ik hoop te bereiken dat u begrijpt dat de wereldpolitiek wel degelijk een grote invloed kan hebben op uw en mijn dagelijks leven.
Of u er iets aan kunt doen? Of ik er iets aan kan doen?
Niet zo veel, maar een gewaarschuwd mens telt voor twee!
Conclusie
De overheersing van de westerse wereld en de westerse manier van denken komt tot binnen afzienbare tijd ten einde. De westerse wereld (voornamelijk EU en VS met respectievelijk 447 miljoen en 335 miljoen inwoners) vormt een minderheid, bezien in het licht van de totale wereldbevolking van 8 miljard.
De voorheen verdeelde ‘rest van de wereld’ is bezig zich te verenigen.
Tot zo’n 10-15 jaar geleden waren India (1,3 miljard inwoners) en China (1,4 miljard inwoners) erg naar binnen gerichte economieën. Dat is inmiddels veranderd en vanaf 2001 zijn veel niet- westerse landen zich gaan verenigen.
Denk aan de BRICS (Brazilië, Rusland, India, China en South Afrika). In 2014 lanceerden deze landen de New Development Bank met een startkapitaal van $50 miljoen, als tegenhanger van westerse instellingen zoals de Wereldbank en het internationaal monetair fonds (IMF).
Sindsdien is niet alleen de economische en politieke slagkracht van de BRICS versterkt, maar is er ook een lange rij van landen ontstaan die willen deelnemen aan deze nieuwe economische multipolaire organisatie. Denk hierbij aan landen uit het verre-oosten, en ook uit het midden oosten (o.a. Saudi- Arabië), maar ook aan vele landen, gelegen op de continenten Afrika en Zuid-Amerika.
Ook zijn de BRICS druk met het oprichten van een internationale handelsmunt, gebaseerd op een mix van grondstoffen (goud, olie) en diverse valuta (Yuan, Roebel, Peso). Het idee bij deze munt is dat betrouwbaarheid en waardevastheid beter is dan bij de dollar en bovendien niet afhankelijk van één partij voor het beheer. De munt is nog niet helemaal uitgekristalliseerd, maar bij ingebruikname zal dit een gevoelige -mogelijk terminale- klap voor de dollar betekenen. En daarmee dus ook voor de Euro!
Tenslotte zijn zowel Rusland als China in de bemiddelaarsrol gestapt; Rusland heeft vrede en samenwerking bewerkstelligd tussen Syrië en Turkije, terwijl China Saudi-Arabië en Iran samen aan tafel kreeg; die landen krijgen nu weer handelsbetrekkingen en elkaars ambassades. Vergeet niet dat in de voorafgaande 30-40 jaar Amerika in deze regio voor constante oorlog heeft gezorgd, juist om dit soort allianties te voorkomen. Nu hebben ze daar, naar ’t lijkt, het nakijken. En als Saudi-Arabië en Iran werkelijk gaan samenwerken, vormen zij een economische macht zonder weerga, omdat de omringende landen in die regio (m.u.v. Israël) óf bij de één óf bij de ander wil horen (soennieten en sjiieten – de VS en de NAVO hebben deze twee islamitische stromingen ook steeds tegen elkaar op proberen te zetten). Uiteindelijk zijn de overeenkomsten tussen deze twee Islamitische stromingen veel groter dan de verschillen.
De Verenigde Staten zien hun marginalisering natuurlijk ook aankomen en doen steeds gekkere dingen: naast het uitlokken van de oorlog in Oekraïne (zie link op deze site), hebben ze ook de gasleidingen naar Duitsland (Nordstream 1 en Nordstream 2) opgeblazen om hun (NAVO-)partners ook economisch aan zich te binden; Europa moet nu duur gas in de VS kopen, dat over de halve wereld verscheept moet worden (over milieuvriendelijk gesproken).
Een kat in het nauw maakt gekke sprongen. Het is moeilijk te voorspellen welke fratsen de VS verder nog zullen uithalen, voordat ze toegeven dat aan de hegemonie van hun land een einde is gekomen.
Wat wel vaststaat is dat het de VS c.s. uiteindelijk naar de rand van de economische afgrond zal brengen (val van de dollar en dus ook de Euro). Het is zonneklaar dat de VS hierin zonder twijfel Europa mee de afgrond intrekt. Tenzij onze ‘leiders’ in Brussel voldoende ruggengraat en moed hebben om zich los te maken van de NAVO en de dictatuur van de VS.
Daarnaast moeten de Europese landen stoppen met de onbetaalbare en zinloze energietransitie, die de Europeanen miljarden kost, die de Europese (maak)industrie naar elders jaagt en die de economieën daarmee om zeep helpt. Wat over blijft zijn zogenaamde dienstensectoren, die alleen maar geld rondpompen en niets creëren. Onze economieën zijn dus gedoemd dood te bloeden.
De punten
Hieronder volgen de “punten” die we moeten verbinden om het plaatje goed zichtbaar te maken.
Deze ‘punten’ staan in willekeurige volgorde. De beschrijvingen zijn niet compleet: elk van de punten zou een beschrijving van vele pagina’s verdienen. Dat voert te ver in het kader van deze site.
Bovendien spelen meestal historische aspecten een rol, en vele punten hebben -op meerdere niveaus- raakpunten met andere. Daarom kan ik In het kader van dit artikel niet op al die aspecten ingaan, maar ik hoop dat dit artikel u als lezer voldoende aanknoping biedt om (vanuit een gezonde nieuwsgierigheid) zelf dingen verder te onderzoeken. Ik hoop dat u in ieder geval vrienden en kennissen kennis laat nemen van het belang van de wereldpolitiek op ons dagelijks leven.
USD en goud
De United States Dollar, ofwel Amerikaanse dollar, (verder kortweg: dollar) is dé munt waarin de wereldhandel plaats vindt.
Dit is begonnen (in en) na de 2e wereldoorlog. De VS wilde Europa best ‘helpen’ Hitler te verslaan, en -later- om uitbreiding van het communisme te voorkomen, maar dat daarvoor moest Europa twee dingen accepteren:
VS zou op het Europese goud passen (het goud moest naar Fort Knox in de VS worden verplaatst) én de Europeanen moesten de dollar als wereld-reservemunt accepteren.
Dit was een gouden zet van de VS en bovendien hadden de Europese landen weinig keus: het was óf dit accepteren óf geen hulp voor wederopbouw ontvangen…
Bovendien was in die tijd de wereldhandel meest beperkt tot de VS en de Europese landen met hun koloniën, dus hoeveel kwaad zou het kunnen?
De dollar was gekoppeld aan goud: 1 troy-ounce (=31,1 gram) goud was 35 dollar waard; daarmee bepaalde de VS dus ook de goudprijs.
Dit systeem werkte redelijk totdat in 1971 de Amerikaanse president Richard Nixon de uit de hand lopende oorlog in Vietnam niet meer kon financieren binnen de afspraken.
Hij koppelde de goudprijs los van de dollar.
De goudprijs vloog omhoog (de waarde werd nu ineens bepaald door vraag en aanbod) en Nixon kon naar hartenlust geld bijdrukken om de oorlog te financieren. En zo geschiedde. Maar de beer was los, of, zoals de Amerikanen zeggen: let the cat out of the bag.
Nu even doorspoelen naar 2007, 2008: de financiële crisis, ingeluid door het faillissement van de bank Lehman Brothers. De groei van de VS (en ook de onze) was sinds 1971 gefinancierd met geleend geld. Mensen zijn hebberig, dus worden er steeds grotere risico’s genomen.
Met name hypotheken op huizen, ver boven de echte waarde. Hierover struikelde Lehman Brothers en veroorzaakte zo een domino-effect in de financiële wereld, waar al snel bleek dat op een heel enkele uitzondering na, alle banken in het westen gigantische posten op hun balans hadden staan die nauwelijks of geen reëel onderpand hadden. Daarnaast waren er allerlei financiële “producten” uitgevonden, die de hele zaak enorm ondoorzichtig en onhanteerbaar, niet langer beheersbaar gemaakt hadden.
Zowel in de VS als in Europa volgen bail-outs van de “systeembanken”. Dit zijn de banken die de ruggengraat van het financiële systeem en economie vormen en die van de politiek dus niet failliet mochten gaan. Denk in Nederland aan ING, ABN-AMRO etc.
Het geld voor deze ‘bail-outs’ werd uit het niets geschapen: waar in 1971 nog (misschien) fysiek de geldpersen aangezet moesten worden om geld te creëren, kon inmiddels geld met de computer gemaakt worden. De ECB (Europese Centrale Bank) typt op haar balans + €25 miljard, gevolgd door ‘enter’ en daar is €25 miljard erbij op de rekening. En bij de Federal Reserve (de Amerikaanse centrale bank, die overigens noch Federal is, noch Reserves heeft…) ging het al net zo.
En sindsdien zijn de centrale bankiers steeds minder aarzelend om geld bij te maken.
Waar denkt u dat de zogenaamde ‘covid hulpfondsen’ vandaan komen?
Of de energietransitiefondsen?
Maar hoe erg is het om geld bij te drukken. Alles loopt toch best aardig?
Inderdaad, het is niet gewóón erg, maar het is héél erg!
De geldhoeveelheid kan eigenlijk alleen maar groeien als de (reële) economie groeit.
Dus werkelijke producten. Auto’s, magnetrons, broden, broccoli ’s enzovoorts.
Diensten zijn een vorm van schijneconomie en pompen alleen geld rond:
er wordt niets geproduceerd.
In de EU is tussen 2008 en 2022 de geldhoeveelheid verdubbeld van €8 biljoen (biljoen = 12 nullen) naar €16 biljoen. In de VS is het meer dan verdubbeld over die periode.
Maar we weten allemaal dat de reële economie niet is verdubbeld! Sterker nog: na de maatregelencrisis van 2020-2022 zijn veel bedrijven op de fles gegaan. Deze enorme hoeveelheden extra geld doen maar één ding: inflatie veroorzaken en dat is precies wat we nu (2022/2023) zien.
De centrale banken proberen de inflatie te temperen met renteverhogingen om de vraag naar goederen en diensten af te remmen. Die renteverhogingen zullen niet werken, omdat de inflatie wordt veroorzaakt door het bijgedrukte, en niet door een (te) hoge vraag van de markt.
Maar de centrale banken kunnen niet anders: als je enige gereedschap een hamer is, lijken al je problemen op een spijker.
Zeer recent (medio maart ’23) zijn drie Amerikaanse banken (waaronder Silicon Valley Bank) en één Zwitserse bank (Credit Suisse) op de fles gegaan.
De SVB was een bank (16e in de VS) die vooral aan start-ups leende en ook in digitale valuta deed (o.a. bitcoin). Door de renteverhogingen kwam de bankbalans zodanig in onbalans dat de Federal Reserve ingreep en de bank overnam. Kanttekening hierbij is dat de Federal reserve zélf met CBDC (zie link naar onze website) aan de gang wil en geen concurrentie van de cryptocurrency-wereld wil hebben, dus dit was een mooie gelegenheid om een van de grotere spelers op dit gebied onschadelijk te maken…
Credit Suisse leed al langer onder schandalen, twijfelachtige investeringen en slechte rendementen, zodat ook hier de renteverhogingen (van dollar- en Euro-leningen) de bank het fatale duwtje gaven.
Het meest onderhoudende was het toneelspel dat daarop volgde, waarbij Europese premiers en ministers van financiën elkaar bijna verdrongen voor de microfoons van TV crews om uit te leggen hoe robuust de Europese bankwereld is en dat de regels in Europa veel beter zijn dan die van Amerika en dat we ons echt geen zorgen hoefde te maken en dat de situatie in de VS of Zwitserland echt heel anders is dan in Europa. Reall ????
De narratieven deden mij meteen denken aan de coronatijd: iedereen kwam tegelijktijdig met dezelfde verhalen, en ook nog eens in dezelfde bewoordingen!
Bedenk: als er iets is dat waarschuwt voor een op handen zijnde financiële storm, dan is het wel de stellige bewering van al diegenen die al jaren lang aan de wieg van de oorzaak (– eindeloos bijdrukken van geld – ) hebben gestaan, en nog steeds staan.
Dan nog even kort over goud: sinds het begin van het decennium 2010-2020 zijn de meeste Europese banken (Nederland, Duitsland, België, Frankrijk enzovoorts) begonnen met het repatriëren van fysiek goud uit Amerika. Ik sla even over waarom “ons” goud in de VS ligt (dat is een lang verhaal).
In 2017 stonden de kranten bol van het feit dat Duitsland enkele tonnen (duizenden kilo’s) goud wilden terughalen, maar dat niet zonder meer kregen van de VS, die met een waslijst van ongeloofwaardige drogredenen aankwamen.
Mondjesmaat is het goud uiteindelijk terug gegaan naar Duitsland, maar geen van de originele baren met de Duitse adelaar was erbij.
Er gaan geruchten dat de VS (bijna) geen goud meer hebben en dus voorzichtig kleine hoeveelheden op de openbare markt moesten kopen, om aan Duitsland (en anderen) te kunnen leveren.
Het feit dat de VS onafhankelijke auditors weigeren toe te laten tot Fort Knox en andere goudopslaglocaties, draagt niet bepaald bij aan de ontkrachting van dit gerucht!
Tenslotte zijn ook centrale banken van andere landen zoals Rusland, China, India en vele anderen rond die tijd begonnen met aankoop van fysiek goud.
Al meer dan 5000 jaar vervalt ieder geldsysteem steeds weer tot een systeem dat is gebaseerd op edelmetalen. Waarom? Omdat je die niet kunt bijmaken. Op het moment dat je overgaat op een systeem dat gebaseerd is op vertrouwen (fiat-geld, zoals we nu kennen) en de koppeling met echte onderwaarden loslaat, zal geen enkele politicus de verleiding kunnen weerstaan om al dan niet stiekem meer geld in omloop te brengen dan de economie rechtvaardigt.
Mike Maloney heeft een uitstekende video serie op YouTube over de geschiedenis van geld:
The hidden secrets of money. (https://www.youtube.com/watch?v=DyV0OfU3-FU)
BRICS – Brazilië Rusland India China South-Africa
Tot zo’n 10-15 jaar geleden waren India (1,3 miljard inwoners) en China (1,4 miljard inwoners) erg naar binnen gerichte economieën, maar ze hebben zich ondertussen ontwikkeld van (lage-loon) productie landen naar geavanceerde economieën, met veel Hi-tech en IT industrieën en dienstverlening.
Rusland, met ruim 140 miljoen inwoners, is een erg groot land (ruim 17 miljoen km2 – vergelijk Nederland:!8 miljoen inwoners en 41.500 km2; verhoudingen respectievelijk 7,8 en 409) met een enorme schat aan grondstoffen. Naast olie en gas, heeft het land ook grote hoeveelheden van allerlei ertsen en mineralen, waaronder ook veel van de “rare earth” materialen, die wij denken nodig te hebben voor de energietransitie.
Rusland is een serieuze producent van een breed assortiment aan goederen met een geavanceerde economie: ook zij draaien al decennia zonder noodzaak van westerse goederen. Als medeoprichter van de BRICS hebben zij een dikke vinger in de pap.
Brazilie is een gemengde economie, met 212 miljoen inwoners en is het 7e grootste land qua inwoneraantal. Qua oppervlakte is het het grootste land van Zuid Amerika.
Brazilië heeft een omvangrijke maak-industrie (vliegtuigen, auto’s), maar ook produceert ook grondstoffen zoals olie en agroproducten als soja en koffie.
Zuid-Afrika is (als gevolg van het koloniale verleden) een van de meest moderne economieën op het Afrikaanse continent. Als je kijkt naar het inwonersaantal (kleine 60 miljoen)is Zuid-Afrika het kleinste van de BRICS landen.
Maar in Zuid-Afrika geldt een, naar wereldmaatstaven, gemiddeld inkomen en een grote hoeveelheid bodemschatten. De financiële, juridische, communicatie-, energie- en transportsectoren zijn goed ontwikkeld, de Zuid-Afrikaanse aandelenbeurs behoort tot de 10 grootste van de wereld, en ook de infrastructuur van het land is goed ontwikkeld. Dit maakt het land tot een gelijkwaardig partner van de andere BRICS – landen.
Rusland als bemiddelaar
Rusland wordt in het westen, onder invloed van de VS, sinds de jaren 1950, 1960 afgeschilderd als achtergebleven en gevaarlijk land. Iedereen is blijkbaar heel snel vergeten dat het einde van WO II bereikt is door de troepen van de VS en VK vanuit het westen (D-day enzo…) én door het Russische leger ( het “rode leger”) aan de oostgrens. Het waren de Russen die het eerst in Berlijn waren.
Op 20 April 1945, Hitlers verjaardag, begon het 1e Belarussische Front geleid door Marshal Georgy Zhukov, komend van het Oosten en Noorden, met het beschieten van het centrum van Berlijn. Tegelijkertijd brak Marshal Ivan Konev‘s 1e Oekraïense Front door de Duitse linies en bereikte de zuidelijke voorsteden van Berlijn. In de daarop volgende weken nam het rode leger heel Berlijn in.
In 1955 richtte Rusland met de omliggende landen het Warschau Pact op, omdat ze zich bedreigd voelden door het Westen: door gebrek aan andere keuze hadden Europese landen zich in al 1949 achter de VS geschaard, in de vorm van de oprichting van de NAVO. Tot het einde van het tsaristische rijk in 1917, waren de West-Europese landen cultureel en economisch innig verbonden met de landen in Oost-Europa. Rusland heeft niet voor niets de Nederlandse driekleur als nationale vlag overgenomen (met de kleuren in een andere volgorde).
In deze tijd had het WP minimale internationale (economische) uitwisselingen, niet alleen vanwege de politieke situatie, maar ook door de zelfvoorzienigheid van de regio: er zijn eigenlijk geen grondstoffen die niet te vinden zijn in dit uitgestrekte continent.
In 1991, na de val van de Berlijnse muur, is het WP opgeheven en zijn de WP landen steeds meer hun eigen weg gegaan, terwijl Rusland in een turbulente tijd zichzelf opnieuw moest uitvinden.
Ook had het westen de belofte gedaan dat de NAVO niet oostwaarts zou uitbreiden en landen als Estland, Letland, Litouwen, Polen etc als ‘buffer’ zouden blijven fungeren (zie link op deze site Oekraïne) . Inmiddels weten we dat deze belofte maar liefst 14 keer gebroken is.
De koude oorlog was ten einde en relaties tussen oost en west waren verbeterd; de wapenwedloop was tot een eind gekomen. Het was logisch en vanzelfsprekend geweest om ook de NAVO op te heffen. De VS had echter de smaak van ‘wereldleider’ te pakken gekregen en wenste het behoud van de NAVO. Hiermee konden de VS de eigen verantwoordelijkheid verdunnen, en werd gelijktijdig toegang verkregen tot meer (en andermans) materieel en manschappen.
Rusland begon een eigen koers te varen en zich meer en meer te realiseren dat het land een behoorlijke diplomatische en economische vinger in de wereldpap zou kunnen hebben, buiten eventuele (kostbare) militaire macht.
Voor West-Europa betekende dit o.a. enorm betrouwbare gasleveranties (Rusland heeft nooit ook maar een liter contractuele gaslevering gemist!).
Op diplomatiek vlak keek Rusland met lede ogen naar de interventiepolitiek van de VS/NAVO in het Midden-Oosten. Een aantal landen daar liggen in de buurt van Rusland en haar buurlanden.
De interventies waren meestal van militaire aard, waarvoor de VS/NAVO bases aanlegden.
Waar Rusland deze interventies (vaak onder het mom van ‘regime-change’ of democratisering) als te bedreigend ervoer, steunden ze de andere partij in zo’n situatie.
In recente tijd heeft Rusland o.a. een overeenkomst tussen Syrië en Turkije gefaciliteerd om de slepende oorlog tussen de twee landen ten einde te brengen. Vrede (of in ieder geval afwezigheid van conflict) kent alleen maar voordelen: veiligheid voor bewoners, geen kosten, handelsbetrekkingen enzovoorts.
Deze succesvolle bemiddeling is niet alleen op zichzelf bijzonder, gezien de historische context tussen de twee landen, maar dat het juist Rusland lukte dit te bewerkstelligen maakt het heel speciaal. Immers, Turkije speelt een belangrijke rol voor Europa als het gaat om de vluchtelingencrises in recente jaren. Wat deed West-Europa c.q. de NAVO om te laten zien dat het geïnteresseerd is in echte vrede??
Conflict in de Oekraïne
Om de historische achtergrond van dit conflict te duiden, verwijs ik naar dit artikel (link Oekraïne op deze site). Maar de economische achtergrond is minstens zo belangrijk. Hieronder meer daarover.
Oekraïne is een zeer groot land (604.600 km2 – vergelijk: Nederland 41.500 km2) met een grote variatie aan landschappen en klimaat, waarvan een groot deel zeer vruchtbaar en met een klimatologisch gunstig landbouwareaal. Hierdoor is Oekraïne al eeuwen een grote leverancier van akkerbouwproducten, met name graan. (‘de graanschuur van Europa’)
Door de jaren heen is veel van deze landbouwgrond opgekocht door buitenlandse partijen zoals het Deense TrigronAgri (52000ha), Saudi-Arabië met United Farmers Company (33.000 ha), Franse AgroGeneration (120.000 ha), NHC Capital uit VS (450.000ha) en diverse buitenlandse groeperingen (645.000ha). Daarnaast zijn nog honderden hectares in bezit van onduidelijke buitenlandse groepen.
Kortom er zijn dus grote buitenlandse belangen in de agrarische sector van de Oekraïne.
Daarnaast herbergt de Oekraïne de grootste hoeveelheid aan zeldzame mineralen (zoals cerium, yttrium, lantanum, neodymium) ter wereld. Deze mineralen zijn essentiëel zijn voor vele apparaten zoals mobiele telefoons, oplaadbare batterijen, computer geheugen enzovoorts.
Dan herbergt de regio Dniper-Donetsk 80% van Oekraïnes olie en gas, waarbij Europa’s grootse bewezen gasreserves (1,2 triljoen m3) zich daar bevinden. En mogelijk nog 5,4 triljoen m3 onder de Zwarte Zee.
Er is grote interesse in de grondstoffen van Oekraïne, zeker van Europese zijde met een op klimaathysterie gebaseerde Green Deal, waarbij ieder wel ziet aankomen dat de materialen voor de eindeloze electrificatieplannen er domweg niet zijn of dat er geen/slechte toegang toe geboden wordt.
Bij een Oekraïne onder Russische invloed ziet Europa dat als leveringsrisico, ondanks het feit dat Rusland een zeer betrouwbare (gas)leverancier is gebleken de afgelopen decennia. De suggestie van onbetrouwbaarheid is westers narratief om de oorlog te vergoelijken en Rusland zwart te maken. Dit is een deel van de NAVO propaganda; de oorlog in Oekraïne is echt níet de onze!
Tenslotte heeft de NAVO propaganda die zegt dat Rusland zijn grondgebied (weer) wil uitbreiden naar voormalig historische proporties (tsarenrijk, Warschau Pact), geen enkele grond.
Noch in directe Kremlincommunicatie, noch uit andere signalen blijkt dat deze plannen er daadwerkelijk zijn. Wel heeft het Kremlin zich gecommitteerd aan de belofte uit 1991 (opheffen WP) dat zijn altijd de Russische gemeenschappen in het buitenland zullen steunen en beschermen. Dit is ook een belangrijk ingrediënt van het conflict in de Oekraïne.
Het is te betreuren dat de goede banden, die Europa had met het Russisch rijk tot begin 20ste eeuw, en die zich even leken te herstellen na opheffen van het WP in 1991, steeds meer verstoord raken door een trans-Atlantische macht (VS) die haar invloed op bijna alle gebieden ineen ziet verschrompelen.
De Europese onvoorwaardelijke verbintenis aan de VS (via NAVO lidmaatschap) heeft als groot risico dat de VS Europa meesleept in haar ondergang. Een ondergang die veroorzaakt wordt door de financiële ineenstorting van de dollar of door het uitbreken van een derde wereldoorlog, waar we op af koersen. Dit risico is weer een stapje groter geworden, nu het VK op 21 maart 2023 heeft aangekondigd dat samen met een squadron Challenger-2 tanks (14 stuks) Kiev voorzien wordt van pantser-penetrerende munitie die afgewerkt uranium bevat. Deeltjes hiervan vormen een serieus gezondheidsrisico bij inhaleren of inslikken.
Dergelijke munitie valt in de categorie ‘dirty bombs’. Daarmee wordt een volgende stap gezet in de richting van verdere escalatie van dit conflict.
China als bemiddelaar
Eerst een stukje ‘geschiedenisles’, waarvan ik denk dat het helpt om China’s gedrag in de wereld beter te kunnen begrijpen.
China, of eigenlijk (sinds 1949) de Volksrepubliek China is een immens land met een lange geschiedenis en een oude beschaving. Door de grootte en de ligging in Azië kent China een grote variëteit aan landschappen en klimaten. Mede hierdoor was er weinig noodzaak voor het land om veel uitwisseling met het buitenland te hebben; ditzelfde geldt voor een land als India.
Vanaf de 5e eeuw v.Chr. ontwikkelde China een eigen filosofie. Het gedachtegoed van Confucius speelt hierin een belangrijke rol. De vervulling van sociale plichten, een duidelijke sociale hiërarchie en handhaving van de maatschappelijke orde, maar ook zelfontplooiing, educatie en pacifisme staan centraal in de Chinese filosofie. Er werden technologische uitvindingen en wetenschappelijke ontdekkingen gedaan zoals het buskruit, het kompas, de klok, en de drukkunst, die zich later over de rest van de wereld verspreidden.
Behalve de handel via de zijderoutes en wat lokale maritieme handel was China traditioneel erg op zich zelf gericht, ook zonder ambities om ‘de wereld te veroveren’, in tegenstelling tot de (veel kleinere) landen in Europa, zoals Portugal, Spanje, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Hoewel er interesse bestond voor vele westerse zaken, werd over het algemeen strak vastgehouden aan eigen cultuur en levenswijze. Handelsverdragen werden zelden gesloten.
Behalve gedurende een korte periode (1894-1895), waar China in de eerste Chinees-Japanse oorlog het onderspit delfde, was China nooit onderworpen geweest.
In 1937 viel Japan opnieuw China aan. Deze oorlog ging over in WO II, en tot 1945 viel China onder Japans bestuur. Uiteindelijk was het het Sovjet Rode Leger dat de Japanse troepen verdreef.
In de jaren na WO II kroop China weer in haar schulp, totdat Mao Zedong, met hulp van de Sovjets, het land begon te industrialiseren. Later (1966) riep Mao de (proletarische) culturele revolutie uit.
Dit was een regelrechte ramp, met veel honger en armoede onder de bevolking.
Pas toen Mao in 1976 stierf werd de Culturele Revolutie formeel beëindigd.
De in economisch opzicht pragmatische Deng Xiaoping werd de nieuwe leider en hij liberaliseerde de economie (marktsocialisme). Hierdoor begon China zich op te werken tot een grote economische mogendheid. China stelde zich weer open voor handel met het buitenland, via de nieuw opgerichte Speciale Economische Zones.
Sinds 2013 staat Xi Jingpin aan het roer en heeft China een ongekende groei doorgemaakt. Van een voornamelijk agrarische samenleving, via goedkope arbeidskrachten in de jaren 1970-2000, is China een economische macht om rekening mee te houden. Hoewel er nog steeds ook ‘goedkope Chinese rommel’ geproduceerd wordt, heeft China inmiddels respectabele scheepsbouw, automobiel- industrie, vliegtuigindustrie en Hi-tec industrie (zij maken o.a. de Apple producten). Hierdoor zijn miljoenen chinezen aan de armoede ontstegen.
Om de (welvaarts)groei van het land en bevolking te kunnen onderhouden, doet China met vele landen in de wereld zaken. Bekend zijn de vele infrastructurele projecten in Afrika, uitgevoerd door China, in ruil voor de lokale grondstoffen. Waar Europa en de VS vaak een moralistisch aspect aan iets dergelijks zouden verbinden, zijn dit soort transacties voor China puur zakelijk, zonder inmenging is soevereine zaken.
Deze handelsovereenkomsten vormden ‘vingeroefeningen’ voor Xi op gebied van internationale betrekkingen: op 10 maart 2023 werd wereldkundig gemaakt dat de gedoodverfde aartsrivalen Iran en Saudi-Arabië bij elkaar in respectievelijk Teheran en Ryad ambassades gingen openen.
Deze overeenkomst werd gefaciliteerd door Xi, die ook de buren als Oman en Irak erbij betrok, om te zorgen dat het draagvlak regionaal zou zijn.
Als gevolg hiervan zijn er nu ook besprekingen tussen Saudi-Arabië en Syrië om weer diplomatieke betrekkingen te herstellen. Er is nu ook een grote kans dat conflicten zoals in Yemen tot een eind gebracht kunnen worden. De tijd van ‘stoken’ in het Midden-Oosten door de VS lijkt voorbij.
Natuurlijk heeft China zelf ook een groot belang bij rust in deze regio, want die is van groot belang voor olie- en gasleveranties aan China.
Het conflict in Oekraïne is Xi een doorn in het oog. Hij durft de realiteit onder ogen te zien, en uit te spreken dat oorlog alleen maar verliezers kent. En oorlog is slecht voor de handel!
Een ontmoeting tussen Xi en de Oekraïense president Zelensky wordt verwacht in april 2023.
Eerder dit jaar heeft Xi al uitgebreid gesproken met de Russische president Putin.
Waar de westerse bondgenoten geen enkele beweging maken in de richting van vrede of een wapenstilstand, lijkt Xi ook hier de bemiddelaarsrol naar zich toe te trekken. Er is nog hoop!
Olie & Gas & Groen
We weten allemaal dat onze samenleving draait op koolwaterstoffen, verbindingen van waterstof (H) en koolstof (C), die over miljoenen jaren op natuurlijke wijze gevormd zijn en in verschillende vormen in de natuur voorkomen. De bekendste zijn veen, kolen, olie en gas. De eerste drie worden gevonden op de plaats waar ze ontstaan zijn, tot op zo’n 4 km diepte (maar de olie in Schoonebeek zit op 700 meter diepte), terwijl gas omhoog sijpelt, tot het niet verder kan en zich dan ophoopt in poreus gesteente. Hoewel olie-, kolen- en gasvoorraden eindig zijn, heeft de wereld nog voor zo’n 50-100 jaar voldoende en winbare koolwaterstoffen. In dat licht bezien is er geen urgentie voor energietransitie.
Echt bewijs dat CO2 als broeikasgas een beslissende invloed heeft op de opwarming van de aarde (zie link klimaat op deze site), is er niet, dus ook dat mag geen reden zijn voor een overhaaste transitie.
Een gezegde als ‘gooi geen oude schoenen weg, voordat je nieuwe hebt’ is zeker van toepassing op het streven naar energietransitie.
Het is voldoende bekend dat sociale- en economische ontwikkeling van gemeenschappen staat of valt met toegang tot betaalbare energie. Hierdoor kan verder gereisd worden (naar werk), ’s avonds gelezen/gestudeerd worden, minder tijd aan basisbehoeften (eten, water, accommodatie) besteed worden enz.
Het gebrek hieraan in vele Afrikaanse landen vormt een zichtbaar bewijs hiervoor. Maar ook in landen als India, China en in Zuid-Amerika, waar velen zich nog op de onderste treden van de welvaartsladder bevinden, willen de inwoners betaalbare energie en een brommer of een auto!
Energietransitie is een luxe, die wij (westerse wereld) ons eigenlijk helemaal niet permitteren kunnen. En daarnaast is er ook geen urgente noodzaak.
De westerse wereld (VS, EU , Australië, Nieuw Zeeland e.d.) vormt numeriek een minderheid (minder dan 1 miljard van 8 miljard) op de wereldbevolking maar denkt de klimaatagenda te kunnen doordrammen.
De agenda 2030 van het World Economic Forum (WEF) (zie link op deze site) streeft een wereldregering (lees: dictatuur) na. Men denkt die wereldregering te bereiken door de bevolking, (onder het mom van klimaat) vermogen af te nemen en vrijheden te beperken.
Inmiddels is het duidelijk dat (behalve die westerse wereld) landen inzien dat deze route niet wenselijk is, want zinloos en fout.
Het WEF is daarmee alleen nog hooguit een forum: ze vertegenwoordigd de wereld niet en helpt de economie om zeep.
De aanleg van wind- en zonneparken kosten bakken met (subsidie) geld, en over enkele decennia vormen de windturbines bergen met niet te recyclen afval. Dit nog afgezien van de enorme instabiliteit die windturbines veroorzaken op het energienet.
Het is onmogelijk om aan de huidige energievraag op ‘groene’ wijze te kunnen voldoen omdat de wereldvoorraden koper, aluminium en andere mineralen daarin niet kunnen voorzien voor de bouw van generatoren en infrasctructuur.
Beleidsmakers verschuilen zich dan achter toekomstige technische ontwikkeling… ik noem dit casino-management. Gokken op een toekomstige ‘win’. Het materiaal is er domweg niet. Punt.
Als er al klimaatverandering is, dan is dit bijna zeker onderdeel van de cycli die zich al miljoenen jaren afspelen op de aarde. Dus als we daarin een risico zien, zullen we moeten werken aan het mitigeren van gevolgen (bijvoorbeeld: dijkverhoging, als je denkt dat de zeespiegel stijgt).
Verder is er een lange weg te gaan op gebied van afvalbeheersing (microplastics worden nu werkelijk óveral aangetroffen) en uitstootbeperking. Laten we ons daarop concentreren!
Vergroening is een beetje als opruimen in huis: als je geen troep maakt, hoef je ’t ook niet op te ruimen. Oftewel, als we zuiniger, beter produceren, ontstaat er minder afval (vast, vloeibaar, gasvormig). Daarnaast zouden we een kritisch kunnen kijken naar de gigantische hoeveelheden zinloze producten die jaarlijks gemaakt worden.
De manier waarop de energietransitie in de EU wordt vormgegeven, leidt tot een vijftal zaken:
• Inflatie door creatie van groen fondsen. (computergeld)
• Verarming van burgers door eindeloze ‘sturende’ klimaatbelastingen en door de burger betaalde subsidies voor ‘vergroening’
• Afnemende welvaart door verarming en instabiliteit in energievoorziening; energiearmoede.
• Enorme toekomstige afvalberg (milieuschade) door niet – recyclebare molenwieken en zonnepanelen.
• Verlies van industrie, die door milieubeperkingen zich genoodzaakt ziet te verhuizen – een land kan niet draaien op dienstverlening (dat is geen echte economie – voegt geen waarde toe).
Nieuwe zijderoute
Dit jaar is het 10 jaar geleden dat er een start is gemaakt met China’s ‘belt & road initiative’ (BRI).
De routes lopen door 70 landen en het project omvat civiele infrastructuur op een ongekende schaal. De bedoeling is om China met het Midden-Oosten en Europa te verbinden over land, voornamelijk via spoorverbindingen. Er zijn inmiddels duizenden kilometers spoor aangelegd, honderden bruggen, dammen, tunnels, energiecentrales, wegen, luchthavens enzovoorts.
Het bovenstaand kaartje toont de routes, waarbij de hardere kleuren gerealiseerde trajecten aangeven en de pasteltinten, trajecten nog onder constructie.
The BRI is één van de speerpunten van Xi Jinpings buitenland politiek, gecombineerd met economische ontwikkeling.
Als het systeem in gebruik is, wordt een reistijdbesparing van goederen van 12% verwacht, een handelstoename van tussen de 3 en 9% en het potentieel voor 7,6 miljoen mensen om zich te ontdoen van extreme armoede.
Het BRI bedient dan 1/3 van de wereldhandel en 60% van de wereldbevolking.
Behalve dat dit het grootste infrastructurele project ter wereld is, is ook de financiering bijzonder.
De verschillende landen dragen natuurlijk hun steentje bij en normaal gesproken zou dit gefinancierd worden door de Wereldbank (WB). Maar de WB stelt vaak allerlei (politieke) voorwaarden. In dit geval wordt het meeste gefinancierd door China zelf, waardoor de (door westerse invloed gedomineerde) WB grotendeel buitenspel gezet is.
Ook maakt het de Chinese exporteconomie minder gevoelig voor maritiem transport: reeds decennia lang zijn er spanningen in de Zuid Chinese Zee, waar Amerika probeert een dikkere vinger in de pap te krijgen. Onder het mom van ‘freedom of the seas’ probeert de VS de Zuid Chinese Zee te domineren, vanuit hun marine bases o.a. in Zuid Korea, Filipijnen, Japan en Taiwan.
Een route over land, waar de VS geen of nauwelijks invloed kan uitoefenen, biedt China een geweldig alternatief voor de zeeroute. En tegelijk geeft het China de mogelijkheid om eigen belangen in de Zuid Chinese Zee te verdedigen, zonder dat dat meteen enorme economische impact heeft.
De BRI wordt ook wel de nieuwe zijderoute genoemd, een verwijzing naar de oude handelsroutes die al bestonden rond 115 voor Christus ten tijde van de Han-dynastie. Eeuwenlang waren dit de belangrijkste handelsroutes. Pas in de middeleeuwen namen de zijderoutes af in belangrijkheid, vanwege de opkomst van de internationale zeevaart.
Leuk weetje: De eerste persoon die de naam zijderoute (Seidenstraße) gebruikte was de Duitse geograaf en ontdekkingsreiziger Ferdinand von Richthofen in 1877.
Er zijn ruim 170 landen die overeenkomsten hebben getekend rond aspecten van de BRI (dus veel meer landen dan alleen die waardoor de routes lopen).
Nederland hoort daar niet bij omdat de Nederlandse overheid deze ontwikkeling als bedreiging ziet voor de haven van Rotterdam. Ook andere Europese landen staan niet te springen. Uitzondering is Italië, dat overeenkomsten heeft met China m.b.t. de havens van Genua
Daarnaast heeft de EU onder druk van de VS (via de NAVO) een aangepaste regelgeving in het leven geroepen, die het moeilijker maakt voor China om te investeren in de EU.
Hier heeft de politiek een draai gemaakt sinds 2013: toen werden Chinese investeringen nog wenselijk geacht en daar werd actief beleid op gevoerd.
Nu ligt dat dus anders, hetgeen duidelijk geïllustreerd wordt door (maart 2023) het niet verlenen van exportvergunning voor de meest geavanceerde chipmachines van de Nederlandse fabrikant ASML.
Ook dit gebeurde onder druk van de VS.
In deze context bezien is het duidelijk dat de westerse wereld in werkelijkheid een relatief kleine speler is op het wereldtoneel en dat ook in dit opzicht afkalving van invloed en dominantie plaatsvindt.
Verenigde Staten
Een kat in het nauw maakt rare sprongen.
De VS zien hun wereldwijde hegemonie snel afkalven.
Na de 2e wereldoorlog ontstonden er twee grootmachten: VS en Rusland (eigenlijk: Warschau pact – WP).
Europa lag geheel in scherven en was druk met wederopbouw, gefaciliteerd door de VS, die ervoor het Europees goud en de belofte om de dollar te erkennen als wereld reserve/handelsmunt in ruil. Europa had weinig keus en men zag ook inhoudelijk geen nadelen want de wereldhandel destijds, d.w.z. tot kort voor WO2, vond voornamelijk plaats tussen de Europese landen met hun koloniën en de VS.
De VS hadden een technologische voorsprong op de landen van het WP, waardoor het WP het stigma ouderwets en achtergebleven kreeg.
Interessant weetje: veel van de voorsprong had Duitse oorsprong als gevolg van re-locatie van Duitse wetenschappers en technici na WO II
De voorsprong die de VS met die beloften had, gaf hen de mogelijkheid om in de daarop volgende 70 jaar meer dan 50 oorlogen, openlijk of als undercover acties, over de hele wereld te voeren.
Het meest recente voorbeeld daarvan is de oorlog in de Oekraïne.
In 1949, toen de Europese landen hun toezeggingen hadden gedaan en in de “hulp-fuik” waren gelopen, werd de NAVO opgericht. Hiermee bond de VS veel Europese landen aan zich om zich te verdedigen tegen het communisme, dat door de VS als grootste bedreiging werd gezien.
Pas in 1955 richtten de communistische landen met en rond Rusland het Warschau pact op.
Je kunt je hier afvragen wie zich bedreigd voelde…
Door het militaire overwicht en de kracht van de petro-dollar (alle olie in de wereld werd met de wereldhandelsmunt, de dollar, verrekend) had de VS macht over bijna ieder land. Door het blokkeren van dollar transacties kon de VS makkelijk landen dwingen om te doen wat de VS wilden.
Als dat niet werkte, waren (en zijn) de V.S. zelden vies van militair ingrijpen, mét of zónder NAVO- of VN goedkeuring. (Herinnert u zich de zogenaamde aanwezigheid van ‘weapons of mass destruction’ in Irak…?).
In 1991, na de val van de muur tussen Oost- en West-Duitsland werd het WP opgeheven.
Toen had ook de NAVO opgeheven moeten worden. Maar nee, dat gebeurde niet!. De NAVO werd veranderd van een (nominaal) defensieve macht in een offensieve macht, met de VS (natuurlijk) voorop. Zij maten zich de rol van ‘politie van de wereld’ aan.
De communisten waren ‘bedwongen’ maar er waren allerlei andere bedreigingen…welke dat waren/zijn, was/is meestal niet duidelijk…
In de Amerikaanse overheid bevindt zich een groep individuen, bekend als ‘neo-conservatives’, die zich al sinds de koude oorlog blind staren op het (economisch) vernietigen van Rusland.
Deze groep heeft wortels in:
-het industrieel defensief complex (de industrieën die deelnemen aan productie & verkoop van wapens en ander defensief materieel),
-het Pentagon (defensie – land-, lucht en zeemacht), maar ook in de
-CIA, die veel van de (clandestiene) interventies en regeringswisselingen in het buitenland organiseerde. Deze groep is invloedrijk en rond uit ‘oorlogsgeil’.
Met de huidige regering Biden ondervinden ze minimale weerstand om hun zin door te drijven. Hoewel er steeds meer geluiden uit de VS komen dat deze Oekraïne oorlog zinloos en niet te winnen is, drammen de neo-conservatives hun zin tot nu toe (maart 2023) door.
Ondertussen hebben de VS 754 (!!) militaire bases buiten Amerika en hebben ze plannen bekend gemaakt om er 4 bij de bouwen op de Filipijnen. Ook is er een plan om in het komende jaar het defensiebudget van de VS met 40 % te verhogen ten opzichte van 2022 (Toen was het budget $773 biljoen). De conclusie kan niet anders zijn dan dat de VS van plan is om ook een oorlog te beginnen tegen China in welke vorm dan ook, onder de ‘onschuldige naam’ Pacific Deterrence Initiative’ (pacifistisch afschrikkingsinitiatief) …Het is zeer zorgwekkend.
Inmiddels heeft de wereld 8 miljard inwoners, waarvan de VS en EU samen er nog geen 800 miljoen uitmaken. Minder dan 10%.
Het lijkt erop dat de VS dit sommetje eindelijk ook eens gemaakt heeft en zich realiseert dat er een groot verschil is tussen ‘de wereld’ en ‘de westerse wereld’, te weten een verschil van zo’n 90% van de bewoners (Overigens een feit dat bij het Wereld Economisch Forum nog niet is ingedaald).
En bij die 90% horen enkele landen die op technologisch, militair en economisch gebied al tijden superieur zijn aan de VS en Europa samen.
De VS vinden dit natuurlijk niet leuk en hebben geprobeerd hun positie veilig te stellen door een oorlog te beginnen in Oekraïne (zie link op deze site) om zo enerzijds hun “reddende rol” te kunnen spelen en anderzijds te kunnen ageren tegen hun aardsvijand en grote boeman Rusland. Als bijvangst is Europa nu helemaal afhankelijk van de VS geworden door de “sancties” tegen Rusland en het opblazen van Nordstream 1&2 gasleidingen. De ‘sancties’ treffen helaas bijna uitsluitend de burgers van de Europese landen.
Tegen hun verwachting in, heeft het grootste deel van de wereld dit spel doorzien en zich niet achter de VS geschaard. Sterker, vele landen kijken nu naar Rusland en China voor multipluraal leiderschap.
De gevolgen van de sancties zijn o.a. :
kostenstijgingen in Europa,
gestegen olie/gas omzet voor Rusland, naar landen als India en China én, niet als minste,
olie/gas transacties die in goud, roebel en yuan (o.a.) gedaan worden en dus niet meer in de (petro)dollar
Als laatste nagel aan de doodskist van de VS noem ik de financiële situatie in de VS.
Sinds 2008 heeft de Federal Reserve eindeloos geld ‘bijgedrukt’ (op de computer).
In 2008 was er 0,85 triljoen dollar in omloop; in 2022 was dat opgelopen tot rond de 2 trillion dollar, bijna 2,5x zoveel. En was hun economie dan ook 2,5 keer zo groot geworden, of de bevolking met 150% toegenomen? Nee natuurlijk. Al dit geld, in omloop gebracht met mooie namen als quantitative easing (kwantitatieve verruiming, hetzelfde wat de ECB gedaan heeft in die periode, zij het in iets mindere mate, namelijk factor ~2) zorgt dan maar voor één ding:
inflatie oftewel geldontwaarding.
Bij een (min of meer) gelijkblijvende echte economie, levert extra geld in omloop waardevermindering op. Dat zien we nu in de VS evenals in de Eurozone. Dit houdt in dat alle landen die een dollarreserve aanhouden (de meeste landen doen dat om internationaal zaken te kunnen doen), hun reserves minder waard zien worden (goederen worden duurder). Dit onderschrijft de onbetrouwbaarheid van de dollar en daarmee de wens om van de (petro-)dollar af te komen.
Roelant
Bronnen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Demografie_van_Europa
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_landen_naar_inwonertal
https://www.dw.com/en/a-new-world-order-brics-nations-provide-an-alternative-to-the-west/a-65124269
https://tradingeconomics.com/euro-area/money-supply-m2
https://www.youtube.com/watch?v=DyV0OfU3-FU
https://www.transitieweb.nl/internationaal/vs-bereiden-oorlog-voor-met-china/
https://www.statista.com/statistics/456754/value-of-currency-in-circulation-usa/